Verdwaald.

Ik ben nog altijd van mening dat als je het echte Cambodjaanse leven wilt ervaren, dat men dan de natuur in moet, of naar een tempel of naar een lokale markt. De markt is toch wel de meest levendige van de drie, maar ook de gemakkelijkste plek om verdwaald te raken.

Al een paar maanden lang heb ik gezeurd om rekenrekjes voor mijn klas. Of kralenkettingen. Iets om de kinderen de waarde van getallen visueel én tactiel te maken. Ik had alles echt al wel geprobeerd, tellen met fiches, autootjes, dino’s, honderdvelden, getallenlijnen. Vorig jaar had  ik zelfs de Japanners in mijn klas gevraagd om hun dierbare abacussen mee naar school te nemen. Maar echt zoden aan de dijk zette het niet.

Hoe Cambodjanen precies leren rekenen is me nog steeds niet helemaal duidelijk. Het is voornamelijk het uit het hoofd leren van feiten. Er wordt niet geleerd om handig te rekenen of getallen te gebruiken in een context. Niet zo gek ook dat wanneer ik twee jurkjes koop van ieder 6 dollar op de markt, dat daar nog steeds een rekenmachine aan te pas moet komen…

Bij de schoolleiding had ik geopperd dat een handig iemand (lees: niet ik) die rekenrekjes zelf ook wel zou kunnen maken, als ik een voorbeeldje liet zien. Het nieuwe schooljaar kwam rap dichterbij en gezien het niveau van mijn nieuwe klas (lees: laag) leken die rekenrekjes annex kralenkettingen mij nog steeds een goed idee. Normaal gesproken komen onze schoolspullen, die niet in Cambodja te verkrijgen zijn, uit Australië. De vorige levering had anderhalf (!) jaar vertraging gehad. Nu is mijn geduld enigszins opgerekt sinds ik in Cambodja woon, anderhalf jaar ging ik niet op die dingen wachten.

Één van mijn collega’s (de shopfanaat, zullen we maar zeggen) adviseerde mij naar welke markt ik moest gaan. Er zijn meerdere markten in Phnom Penh en niet elke markt heeft hetzelfde aanbod. Sommige markten hebben alleen groenten en fruit, andere ook huisraad, kleding, een doe-het-zelf- en een toeristische afdeling. De markt die zij bedoelde ligt bij mij om de hoek. Ik was wat sceptisch, want die markt ken ik echt als mijn broekzak. Maar goed, ik daarheen met een plaatje van een kralenketting en inmiddels wist ik ook het woord voor kraal “ka’am”. Ze had er nog bij gezegd dat zulke kralen niet echt in het zicht lagen, dat ik er vooral naar moest vragen. Ik werd aldaar echt het van het kastje naar de muur gestuurd en kwam vele malen bij de edelstenen-kraam terecht. “We kunnen er wel kralen van maken, hoor.”

Uiteindelijk besloot ik nog net voor sluitingstijd naar een andere markt te gaan. Op goed geluk zal ik maar zeggen, want deze markt is wel een uitdaging, zeker na een vermoeiende werkdag. Meerdere verdiepingen, meerdere ingangen, een doolhof aan kraampjes. Ik ben er wel eens vaker geweest en tot nu toe nog eigenlijk altijd verdwaald geraakt. Het was alles of niets. Op deze markt hebben ze echt alles en alles in veelvoud. Gelukkig is het min of meer gegroepeerd. Ik wist dat stof, kleermaaksters en knopen etc op de bovenste verdieping waren, where Jan Sikkes meets Flokstra 2.0, dus ik dacht dat kralen daar ook wel zouden zijn. Na veel rondgesjouw, steeds verder verwikkeld rakend in een wirwar van kramen, zag ik plots een paar vrouwtjes hele kleine kraaltjes op stof naaien en ik voelde dat ik in de buurt was. “Ka’am tom nui ei na?”

En ja hoor, daar was ze. De Vrouw Met De Kralen. Ik kon wel janken van geluk. Grote kralen, kleine kralen, glitterkralen, je kon het zo gek niet bedenken. Ze leidde me naar een zijhokje, waar de grote zakken kralen lagen, nadat ik in mijn beste Khmer had uitgelegd dat ik wel meer dan 2000 kralen nodig had (20 x 100 is toch wel een heleboel, en m’n partnerklas wilde ze ook wel..). Uiteindelijk kocht ik ruim 2,5 kilo groene, paarse en witte kralen en ook 3 kilometer touw, ik kon mijn geluk niet op. Ik zag al helemaal voor me dat mijn zes-jarigen die kralenkettingen ook wel konden rijgen. Groepjes van 10 maken dan om-en-om 10 groepjes aan een touw rijgen. Kinderarbeid? Educatief verantwoord, zou ik zeggen.

Nu nog even de uitgang van de markt vinden.